W czasie pracy w domu uczniowie będą spędzać dużo czasu korzystając z zasobów Internetu. Nie zapominajmy o swoim bezpieczeństwie w wirtualnym świecie.
Zapoznaj się z ZASADAMI BEZPIECZEŃSTWA W INTERNECIE
Bezpieczeństwo w Internecie
Link do zasad bezpieczeństwa – https://sieciaki.pl/warto-wiedziec/zasady-bezpieczenstwa
Zasady bezpieczeństwa – dla dzieci
1. W komputerze powinno być zainstalowane oprogramowanie antywirusowe oraz tzw. firewall. Poproś rodziców
czy starszych kolegów, aby sprawdzili, czy Twój komputer posiada takie oprogramowanie, i w razie potrzeby
zainstaluj je.
2. Korzystaj tylko z legalnego oprogramowania. Nie instaluj na komputerze programów niewiadomego
pochodzenia.
3. Sprawdzaj za pomocą programu antywirusowego każdą otrzymaną płytę oraz każde urządzenie pendrive tuż po
podłączeniu przez port USB.
4. Pocztą elektroniczną może posługiwać się każdy, także osoby o złych intencjach. Nie otwieraj listów
pochodzących od nieznanych Ci osób, zwłaszcza jeżeli zawierają załączniki.
5. Nigdy nie otwieraj plików załączników o rozszerzeniach: .com, .dll, .bat, .pif, .wsh, .vb, .vbs, .js, .cmd, .scr. Pliki
o takich rozszerzeniach zawierają zwykle wirusy lub programy szpiegujące.
6. Pamiętaj, że w Internecie łatwo jest udawać kogoś innego. Nie możesz mieć pewności, że osoba, z którą
korespondujesz lub rozmawiasz na czacie, jest tą za którą się podaje. Szczególnie dotyczy to umawiania się na
spotkania z poznanymi w ten sposób osobami. W związku z tym nie podawaj wszystkich danych o sobie –
w szczególności nie ujawniaj swojego imienia i nazwiska i adresu zamieszkania. jeżeli to konieczne, to zawsze
najpierw zapytaj o zgodę rodziców lub opiekunów.
7. Unikaj stron internetowych niezgodnych z prawem lub zasadami dobrego wychowania czy obrażającymi ludzką
godność.
8. Nie ufaj bezkrytycznie informacjom wyszukanym w Internecie.
9. Pamiętaj, że korzystając z serwisów społecznościowych, należy ograniczyć dostęp do zdjęć i informacji
prywatnych. Nie publikuj zdjęć innych osób ani informacji prywatnych o innych osobach bez ich zgody. Najlepiej
skontaktuj się wcześniej z tymi osobami i poczyń stosowne ustalenia.
10. Bardzo łatwo uzależnić się od Internetu. Spotykaj się ze swoimi kolegami i koleżankami nie tylko w sieci ale
również na żywo.
Dla rodziców: (Źródło: www.sieciaki.pl)
Pamiętaj!
• Zainstaluj program chroniący przed różnymi typami niechcianego oprogramowania (nie tylko wirusami)
i ustaw jego regularne aktualizacje.
• Aktualizuj system i aplikacje – zwłaszcza przeglądarki internetowe.
• Nie otwieraj odruchowo łączy przesyłanych pocztą lub komunikatorami – najpierw sprawdź, kto i po co ci je
wysyła, czy nie pochodzą od bota, czy ich adres prowadzi do godnej zaufania strony oraz czy plik nie zawiera
niebezpiecznych niespodzianek.
• Nie instaluj żadnych aplikacji, rozszerzeń ani kodeków proponowanych przez strony lub usługi, do których
nie masz pełnego zaufania.
• Nigdy nie wprowadzaj żadnych danych (np. e-maila, loginu, hasła, PINu czy kodu z tokena), jeśli strona nie
potwierdza swojej autentyczności ważnym certyfikatem (adres strony zaczyna się od https i widać obok
niego zamkniętą, zieloną kłódkę).
• Unikaj logowania się do swoich usług i podawania jakichkolwiek prywatnych danych w publicznych sieciach
Wi-Fi, jeśli nie masz włączonej usługi VPN (Virtual Private Network).
• Na stronie banku, zaraz po zalogowaniu, nie powinna pojawić się prośba o dodatkowe podanie kodu. Kod
uwierzytelnia zlecenie konkretnej czynności jak przelew lub zmiana danych. W razie wątpliwości skontaktuj
się z infolinią swojego banku.
• Upewnij się, że smartfon, tablet i komputer są zabezpieczone trudnym do odgadnięcia hasłem lub
kombinacją gestów, nie zostawiaj odblokowanego urządzenia bez nadzoru.
• Wyłącz pokazywanie podglądu wiadomości na zablokowanym ekranie lub wycisz powiadomienia od numeru
swojego banku – tak aby osoby postronne nie mogły zobaczyć kodu autoryzującego operacje bankowe
z wiadomości przychodzącej.
Pamiętaj!
• Zwróć uwagę, na jakie strony zagląda dziecko, odrabiając prace domowe, oraz w jaki sposób je wykorzystuje.
W uzasadnionych przypadkach wyjaśnij, że dane zachowanie nosi znamiona plagiatu, opowiedz, na czym on
polega i jakie mogą być jego konsekwencje.
• Jeśli zamieszczasz w sieci zdjęcia dziecka lub filmy z jego udziałem, zastanów się, czy żadna z tych treści nie
będzie dla niego w przyszłości obciążeniem i nie przyniesie mu wstydu.
• Uświadamiaj dziecko na temat jego prawa do ochrony prywatności, a także obowiązku poszanowania
prywatności innych osób.
• Pamiętaj o ograniczeniu wiekowym związanym z uczestnictwem najmłodszych internautów w mediach
społecznościowych.
• Kiedy dziecko zakłada swój pierwszy profil w sieci, pomóż mu mądrze skorzystać z udostępnianych przez
serwis ustawień prywatności.
• Wizerunek w sieci to bardzo ważna rzecz – naucz dziecko systematycznego sprawdzania informacji na jego
temat – tego, co samo publikuje, oraz treści, które mogą publikować inni internauci.
• Uczul dziecko, że emocje to zły doradca i że każdy wpis o nas świadczy – niech publikuje rozważnie.
• Internetowa twórczość to duże wyzwanie – zanim dziecko założy bloga czy kanał tematyczny w sieci, omów
z nim wszystkie potencjalne zagrożenia oraz sprawdź, czy jest gotowe na publiczną aktywność.
• Pamiętaj, że europejskie rozporządzenie o ochronie danych osobowych (RODO) umożliwiło zgłaszanie do
administratorów żądań usuwania dotyczących nas danych (prawo do bycia zapomnianym).
Pamiętaj!
• Porozmawiaj z dzieckiem o problemie uwodzenia w sieci. Wytłumacz, że nawiązywanie kontaktów przez
Internet może być niebezpieczne, bo trudno zweryfikować, czy osoba, z którą się rozmawia, jest tym, za kogo
się podaje.
• Porozmawiaj z dzieckiem o jego znajomych z Internetu. Jeśli w gronie swoich znajomych ma osoby, których
nie zna z życia realnego, warto, aby je usunęło lub ograniczyło dostęp do publikowanych przez siebie
materiałów.
• Zaoferuj dziecku wsparcie i powiedz, żeby zawsze informowało Cię, jeśli jakaś obca osoba będzie poruszała
tematy związane z seksualnością lub inne, które je zaniepokoją.
• Poinformuj dziecko o możliwości zgłoszenia takiej sytuacji policji.
• Bądź uważna (-y), nietypowe zmiany w zachowaniu dziecka mogą niekiedy świadczyć o tym, że jest
w niebezpiecznej relacji.
• W razie wątpliwości szukaj wsparcia specjalistów – skontaktuj się z telefonem dla rodziców i nauczycieli
w sprawie bezpieczeństwa dziecka 800 100 100.
Pamiętaj!
• Pamiętaj, że filtr kontroli rodzicielskiej pomaga ograniczyć kontakt dziecka z potencjalnie niebezpiecznymi
dla niego stronami internetowymi, zawierającymi szkodliwe treści. Zwróć uwagę na to, że dzieci i młodzież
rzadziej łączą się z Internetem, korzystając z komputera stacjonarnego, a coraz częściej wykorzystują do tego
celu urządzenia mobilne (np. smartfon, tablet, konsolę do gry).
• Pamiętaj, że żadne narzędzie nie zapewnia gwarancji ochrony dziecka przed zetknięciem się z ryzykownymi
i szkodliwymi treściami. Dlatego tak ważne są umiejętność mądrej reakcji ze strony osoby dorosłej oraz
udzielenie wsparcia. Zachęcaj dzieci do dzielenia się z tobą wszelkimi niepokojącymi sytuacjami, jakie je
spotkały w sieci czy których były świadkami.
• Uczul dziecko na zagrożenia związane z korzystaniem z publicznych/ otwartych sieci Wi-Fi (hotspotów).
Mogą one w nieograniczony sposób umożliwiać dostęp do szkodliwych treści i narażać najmłodszych
użytkowników sieci na wiele zagrożeń (np. na utratę danych i/lub nawiązanie niebezpiecznych kontaktów).
• Staraj się towarzyszyć dzieciom w odkrywaniu bogactwa Internetu i rozmawiaj z nimi o ich
zainteresowaniach. Jeśli dzieci będą wiedzieć, że rodzice interesują się ich aktywnością online, wówczas
chętniej w trudnej sytuacji zwrócą się do dorosłych o pomoc.
• Ucz dziecko krytycznego podejścia do informacji. Dyskutuj o treściach, które są prezentowane online,
podkreślając, że nie każda wiadomość przeczytana w sieci jest prawdziwa. Internet jest kopalnią wiedzy,
a niestety często też przestrzenią niesprawdzonych i potencjalnie szkodliwych doniesień i porad, w której
każdy może przedstawić się jako ekspert oferujący najlepsze rozwiązanie problemu. Porozmawiaj
z dzieckiem o sposobach weryfikacji wiedzy pozyskiwanej online.
• Wspieraj dzieci, pomagając im uodpornić się na obraz świata rozpowszechniany w Internecie,
a w szczególności w mediach społecznościowych. Wyjaśnij, że bardzo często promuje się wyidealizowany
świat i nierealne do osiągnięcia kanony piękna. Pomóż dzieciom i młodzieży stworzyć ich pozytywny
wizerunek online. Nie zaniedbuj rozmów o tym, co warto, a czego nie warto ujawniać w sieci.
• Porozmawiaj z dzieckiem/nastolatkiem o tym, że Internet może stać się idealną przestrzenią dla osób
głoszących radykalne, niekiedy szokujące, poglądy czy tych, którzy prezentują rażące zachowania w celu
zdobycia jak największej popularności. Zwróć uwagę, że internauci (np. youtuberzy, blogerzy) wykorzystują
swoją widownię w celu zwiększenia oglądalności lub finansowania dalszej aktywności w sieci.
• Pamiętaj, że zawsze możesz anonimowo zgłosić na stronie www.dyzurnet.pl treści, które są twoim zdaniem
nielegalne bądź szkodliwe.
Pamiętaj!
• Ustal czas przeznaczony na aktywności w Internecie. Obserwuj dziecko i zwróć szczególną uwagę na
niepokojące zachowania (np. nadmierną agresję, odizolowanie, nadwrażliwość, utratę zainteresowania
innymi aktywnościami).
• Rozmawiaj z dzieckiem. Zasygnalizuj mu, że się o nie martwisz, spróbuj wytłumaczyć swoje obawy.
• Spróbuj dowiedzieć się, co jest powodem uzależnienia twojego dziecka od Internetu, a także w jakich
sytuacjach korzysta ono intensywniej z sieci.
• Spróbuj stopniowo ograniczać dziecku czas spędzony na korzystaniu z Internetu. Dbaj o to, aby nagradzać
dziecko za każdy postęp.
• Postaraj się wspólnie z dzieckiem znaleźć pomost między czasem spędzanym w świecie wirtualnym
a rzeczywistym. Angażuj je w ten sposób, aby bycie offline przynosiło mu radość, tzw. JOMO (ang. joy of
missing out). Zaproponuj offline challenge (cyfrowy detoks), który polega na odłączeniu się od wirtualnej
rzeczywistości na minimum 48 godzin.
• Pamiętaj, że swoją postawą wobec mediów cyfrowych wpływasz na zachowanie swoich dzieci w tym
obszarze. Jesteś dla nich przykładem.
• Skontaktuj się z psychologiem lub poradź się innego specjalisty, jeśli samodzielnie nie będziesz w stanie
poradzić sobie z problemem.
• W razie pytań i wątpliwości zadzwoń pod numer 800 100 100 – telefon dla rodziców i nauczycieli w sprawie
bezpieczeństwa dzieci.
Pamiętaj!
• Rozmawiaj z dzieckiem na temat przemocy w sieci, hejtu i mowy nienawiści. Ustalcie wspólnie, w jaki sposób
można reagować na te zjawiska. Zapewnij dziecko o swoim wsparciu, jeśli doświadczy takiej sytuacji.
• Jako rodzic/opiekun prawny nigdy nie bagatelizuj sytuacji, w której twoje dziecko jest ofiarą przemocy
w sieci. Reaguj natychmiast i działaj we współpracy ze szkołą/placówką edukacyjną. Wspólnie zabezpieczcie
dowody (np. wykonując zrzuty ekranów).
• Rozmawiaj z dzieckiem o tym, jak może reagować jako świadek cyberprzemocy. Poinformuj dziecko, w jaki
sposób może pomóc ofierze agresji w sieci, jednocześnie nie narażając się samemu na przemoc.
• Rozmawiaj z dzieckiem o tym, co może być uznane za mowę nienawiści i dlaczego jest ona szkodliwa.
• Zgłaszaj do administratorów i do zespołu Dyżurnet.pl strony zawierające mowę nienawiści.
• Poinformuj dziecko o tym, gdzie może uzyskać pomoc – telefon zaufania dla dzieci i młodzieży 116 111.
• W razie pytań i wątpliwości zadzwoń pod numer 800 100 100 – telefon dla rodziców i nauczycieli w sprawie
bezpieczeństwa dzieci.